بیس 2- اتیل هگزیل

بیس 2- اتیل هگزیل (کد Ex-010123)        

بیس 2- اتیل هگزیل (2-Ethylhexyl bisphosphate) یک ترکیب شیمیایی است

که در صنایع مختلف به‌ویژه در تولید پلاستیک‌ها، افزودنی‌های شیمیایی و مواد

آرایشی کاربرد دارد. این ماده از ترکیب 2-اتیل هگزیل با اسید فسفریک به‌دست

می‌آید و دارای خواص ویژه‌ای است که آن را به یک جزء مهم در صنعت پلاستیک

و همچنین صنایع شیمیایی تبدیل کرده است. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ها،

روش‌های تولید، کاربردها و اهمیت بیس 2- اتیل هگزیل پرداخته خواهد شد.

ساختار شیمیایی و ویژگی‌ها

بیس 2- اتیل هگزیل به‌طور کلی به ترکیب‌های فسفات دار اطلاق می‌شود که در

آن گروه‌های 2-اتیل هگزیل به اسید فسفریک متصل شده‌اند. فرمول شیمیایی این

ترکیب به‌طور کلی به‌صورت C16H35O4P است که نشان‌دهنده یک ترکیب فسفات‌دار

با دو گروه آلکیل 2-اتیل هگزیل است.

ساختار شیمیایی بیس 2- اتیل هگزیل:

فرمول شیمیایی: C16H35O4P

گروه‌های عملکردی: دو گروه 2-اتیل هگزیل (-C8H17) به گروه فسفات (–PO4) متصل

شده‌اند.

ساختار: ترکیب شامل یک گروه فسفات مرکزی است که از دو گروه 2-اتیل هگزیل به آن

متصل شده است. این ساختار باعث می‌شود که این ترکیب خاصیت آبگریزی

داشته باشد و در بسیاری از ترکیبات شیمیایی و مواد پلیمر به‌عنوان پلاستی‌فایر استفاده شود.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

این ترکیب به‌طور کلی دارای ویژگی‌های زیر است:

حالت فیزیکی: این ترکیب معمولاً به‌صورت مایع روغنی است و معمولاً بی‌رنگ یا زرد

کم‌رنگ می‌باشد.

حلالیت: بیس 2- اتیل هگزیل در حلال‌های آلی مانند اتر، بنزن و استون حل می‌شود، اما در آب

حلالیت کمی دارد. این ویژگی آن را برای استفاده در پلاستیک‌ها و مواد پلیمری مناسب می‌سازد.

پایداری شیمیایی: این ترکیب در برابر شرایط محیطی پایدار است و تحت شرایط معمولی

تخریب نمی‌شود. با این حال، در شرایط خاص مانند دماهای بسیار بالا، ممکن است تجزیه شود.

خواص آبگریزی: به‌دلیل وجود گروه‌های آلکیل 2-اتیل هگزیل، این ترکیب دارای خواص آبگریزی

است که آن را برای استفاده در مواد آبی مقاوم و محافظت‌کننده از رطوبت مناسب می‌سازد.

روش‌های تولید بیس 2- اتیل هگزیل

بیس 2- اتیل هگزیل از واکنش‌های شیمیایی میان اسید فسفریک و 2-اتیل هگزیل یا ترکیب‌های

2-اتیل هگزیل دیگر تولید می‌شود. یکی از روش‌های تولید این ترکیب، استفاده از فرآیند استریفیکاسیون

است که در آن اسید فسفریک و 2-اتیل هگزیل تحت شرایط خاص واکنش می‌دهند. این واکنش به‌طور

معمول در حضور کاتالیزورهای اسیدی و در دما و فشار کنترل‌شده انجام می‌شود.

پس از تولید، محصول ممکن است نیاز به تصفیه و خالص‌سازی داشته باشد تا

ناخالصی‌ها و ترکیبات جانبی از آن حذف شود. این تصفیه معمولاً شامل فرآیندهایی مانند تقطیر، استخراج

با حلال‌ها و سایر روش‌های مشابه است.

کاربردهای بیس 2- اتیل هگزیل

این ترکیب به‌دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود در صنایع مختلفی کاربرد دارد. برخی از

مهم‌ترین کاربردهای این ترکیب به شرح زیر است:

پلاستی‌فایر (نرم‌کننده پلاستیک‌ها): یکی از کاربردهای اصلی این ترکیب استفاده از آن

به‌عنوان پلاستی‌فایر در صنعت پلاستیک است. پلاستی‌فایرها مواد شیمیایی هستند که به پلاستیک‌ها

افزوده می‌شوند تا انعطاف‌پذیری و نرمش آن‌ها را افزایش دهند. این ترکیب به‌ویژه در تولید پلی

وینیل کلراید (PVC) و دیگر پلاستیک‌ها به‌عنوان پلاستی‌فایر استفاده می‌شود. این ترکیب به‌دلیل خواص

آبگریزی و پایداری بالا به‌طور مؤثری باعث بهبود انعطاف‌پذیری و دوام پلاستیک‌ها می‌شود.

صنعت پوشش‌ها و رنگ‌ها: این ترکیب در تولید پوشش‌های مختلف مانند رنگ‌ها و رزین‌ها

نیز کاربرد دارد. این ترکیب می‌تواند به‌عنوان یک عامل رقیق‌کننده یا افزایشی در ترکیبات رنگی و

پوشش‌های محافظ برای بهبود خواص مکانیکی و مقاومتی این مواد استفاده شود. همچنین، خواص آبگریزی

بیس 2- اتیل هگزیل به افزایش مقاومت رنگ‌ها و پوشش‌ها در برابر رطوبت و شرایط محیطی کمک می‌کند.

افزودنی‌های سوختی و روغن‌ها:

در صنعت سوخت و روغن‌ها، این ترکیب به‌عنوان یک افزودنی برای بهبود خواص روانکاری و کاهش

اصطکاک در موتورها و ماشین‌آلات صنعتی استفاده می‌شود.  این ترکیب به‌ویژه در روغن‌های موتور و روان‌کننده‌ها

به‌عنوان یک عامل ضد فرسایش و کاهش‌دهنده اصطکاک به‌کار می‌رود.

صنعت آرایشی و بهداشتی: این ترکیب در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد. این

ترکیب می‌تواند به‌عنوان یک نرم‌کننده و مرطوب‌کننده در فرمولاسیون‌های کرم‌ها، لوسیون‌ها و دیگر محصولات

مراقبتی پوست استفاده شود. همچنین به‌عنوان حلال و تسهیل‌کننده جذب مواد فعال به پوست در بسیاری

از محصولات آرایشی به‌کار می‌رود.

مواد شوینده: این ترکیب در صنعت تولید مواد شوینده نیز کاربرد دارد. این ترکیب می‌تواند

به‌عنوان یک عامل نرم‌کننده و همچنین بهبوددهنده کارایی مواد شوینده در آب‌های سخت استفاده شود.

این ویژگی باعث افزایش کیفیت و کارایی محصولات شوینده و تمیزکننده می‌شود.

ایمنی و اثرات زیست‌محیطی

بیس 2- اتیل هگزیل به‌طور کلی در دوزهای معمولی ایمن است، اما در صورت تماس با پوست

یا چشم‌ها ممکن است باعث تحریک شود. همچنین، استنشاق بخارات آن ممکن است برای دستگاه

تنفسی مضر باشد. بنابراین، استفاده از دستکش، عینک ایمنی و ماسک مناسب هنگام کار با این

ترکیب توصیه می‌شود.

از نظر زیست‌محیطی، این ترکیب به‌عنوان یک ترکیب شیمیایی باید با احتیاط مدیریت شود.

این ترکیب باید از رهاسازی غیرقانونی در محیط زیست جلوگیری شود، زیرا ممکن است به‌طور خاص

بر اکوسیستم‌های آبی تأثیر منفی بگذارد. به‌ویژه، تجمع آن در منابع آبی می‌تواند به ایجاد مشکلات

زیست‌محیطی منجر شود.

نتیجه‌گیری

بیس 2- اتیل هگزیل یک ترکیب شیمیایی مهم است که در صنایع مختلفی از جمله پلاستیک،

رنگ‌ها، روغن‌ها، مواد آرایشی و مواد شوینده کاربرد دارد. ویژگی‌های خاص این ترکیب، مانند

آبگریزی و پایداری بالا، آن را به یک افزودنی مؤثر در بسیاری از فرآیندهای صنعتی تبدیل کرده

است. به‌ویژه در تولید پلاستیک‌های انعطاف‌پذیر، پوشش‌ها و روان‌کننده‌ها، بیس 2- اتیل هگزیل

نقش اساسی ایفا می‌کند. با این حال، مانند هر ترکیب شیمیایی دیگر، رعایت نکات ایمنی

و مدیریت درست آن در فرآیندهای تولید و استفاده از اهمیت بالایی برخوردار است.